Yaşasın elektrik!

®
Çok Okunanlar

Karsan’dan Busworld 2025’te 3 Lansman Tek Vizyon

Dünyanın önde gelen toplu ulaşım markalarından Karsan, Busworld 2025’e adeta çıkarma yaptı. Fuarda başarılı modeli e-JEST’in otonom versiyonunun dünya...

Chery Hong Kong Menkul Kıymetler Borsası’nda Ana Tahtada Listelendi

Çin’in otomotiv alanındaki ihracat lideri Chery, Hong Kong Menkul Kıymetler Borsası HKEX’in ana tahtasında listelendi. Asya’nın en önemli uluslararası...

Opel Modellerinde Ekim Ayına Özel Ayrıcalıklı Finansman

Opel, ekim ayında binek ve SUV modellerinde müşterilerine avantajlı kredi olanaklarının yanı sıra çok yönlü hafif ticari araç modellerinde...

PEUGEOT, cazip avantajlarla dolu ekim ayı kampanyasını başlattı

Otomotivde yenilikçi teknolojileri, göz alıcı tasarım ve benzersiz sürüş keyfiyle birleştiren PEUGEOT, cazip avantajlarla dolu ekim ayı kampanyasını başlattı....

FIAT Professional müşterileri cazip kredi koşulları

Ticari araç müşterilerinin hayatını kolaylaştıran FIAT Professional, ekim ayına özel cazip finansman teklifleri sunuyor. Bu kapsamda; Doblo Combi ve...

Citroën, ikinci nesil C5 Aircross modelini kasım ayında Türkiye’de

Konforu ön planda tutan yenilikçi ve yüksek teknolojili modelleriyle otomotiv tarihinin en köklü üreticilerinden olan Citroën, ikinci nesil C5...

Yeni Jeep Modellerinde Cazip Satın Alma Koşulları

Jeep, ekim ayında yeni bir otomobil sahibi olmak isteyenlere cazip satın alım fırsatları sunuyor. Bu kapsamda, mevcut araçlarını Jeep...

Pek çok farklı ülkeden çok sayıda üreticinin en yeni modellerini test ettik. Temelde araçları 2 gruba ayırmak mümkün: Tam elektrikliler ve melezler (hibrid). Karbon yakıtlı araçlardan elektriklilere geçişte bir ara ürün olarak görebileceğimiz melez araçlar, dışarıdan bakıldığında geleneksel içten yanmalı motora sahip (benzinli ya da dizel) kardeşlerinden sadece üzerlerindeki “hibrid” yazıları ile ayrılırken, tam elektrikli otomobiller, kendilerine has bir tasarım dili geliştirmeye başlamışlar. Melezlerle tam elektrikliler arasındaki tasarım dili farkını oluşturan en temel etken, doğal olarak, depolanan “yakıt” ve enerjinin harekete çevrilmesindeki farklar. Oldukça ağır olan elektrik depolama birimleri, elektrikli araçların tabanı boyunca yer alırken, içten yanmalıların yakıt depoları genellikle arka koltuğun altında. Bu da araçların ağırlık dağılımlarında, buna bağlı olarak mühendislik hesaplamalarında ve en nihayetinde tasarımda farklılığa neden oluyor. İçten yanmalı motorlar yakıttan ürettikleri ısıyı harekete çeviren makineler oldukları için bu motorların kendileri de ısınıyor ve bu nedenle soğutulmaları gerek.

Elektrikli araçlardaysa böyle bir ihtiyaç yok ve bu nedenle yüzyılı aşkın süredir görmeye alıştığımız ve pek çok marka için “alamet-i farika” olan radyatör ızgaraları, elektrikli otomobillerde yok. Gerçi BMW gibi bazı markalar, marka geleneklerini sürdürmek adına hâlâ bu ızgaraları kullanıyor ama bunlar artık işlevi olmayan, sadece görsel geleneğin devamına yönelik tasarım detaylarından ibaret. İçten yanmalı motora sahip araçlardan aşina olduğumuz aktarma organları da elektriklilerle birlikte tarihe karışıyor; bu da araçların orantılarında değişimlerin habercisi. Tasarım ani ve dramatik şekilde değişirse, tüketicilerle ürün arasında yabancılaşma olacaktır; işte bu nedenle üreticiler en azından şimdilik -ve önümüzdeki bir kaç 10 yıl boyunca- otomobil tasarımlarında temel orantılara ve genel geçer silüete sadık kalacaktır diye düşünüyorum.

Dış tasarımda yavaş ama belirgin bir dönüşüm gerçekleşirken, özellikle gösterge panellerinde de işler çok değişiyor. 30 yıl öncesine kadar sadece ibreli yuvarlak göstergeler varken, elektroniğin gelişimiyle birlikte bu göstergelerin yanına dijital göstergeler katılmaya başladı. Daha sonra bu dijital göstergeler büyüdü ve daha fazla sayıda detay bilgisini dunar oldu. Tıpkı ilk zamanlar tek renkli ve çok basit olan cep telefonu ekranlarının yıllar içinde çok renkli olması, büyümesi ve en nihayetinde deokunmaya duyarlı bir ekranın telefonun tüm yüzeyini kaplaması gibi, teknoloji ilerledikçe araçların göstergelerinde de kabaca son 30 yılda büyük değişimler yaşandı. Kişiselleştirme seçenekleri dahilinde renkleri ve tarzları değiştirilebilen göstergeler, bugün artık tamamen bilgisayar oyunu görsellerine dönmüş durumda. Konsolun üst kısmında yer alan ve saat, dış ısı, çoklu-medya vb ekranı olarak kullanılan minik ekranlar da giderek büyüdü ve günümüz modern tasarım anlayışında hemen hemen tüm otomobillerin konsollarının üst kısmında bir “tablet” var. O tablet -bana göre çok çirkin bir şekilde- konsolun üst kısmına “asılmak” yerine, nihayet kokpit tasarımının içine dahil edilmeliydi. Ki şimdilerde yavaş yavaş bunun gerçekleştiğini görüyoruz. Hem teknolojinin ilerlemesi, hem de giderek ucuzlaması sayesinde artık gösterge panelinde, konsolda, hatta kimi araçlarda konsolun hiç beklenmedik kısımlarında bile dokunmatik renkli ekranlara rastlanıyor. Testte kullandığım araçlardan biri olan Jaguar IPace’in konsolu bu anlamda oldukça zengin örneklerden biriydi. Özetlersek, elektrikli araçlar -teknolojiyi de arkalarına alarak- gerek iç, gerekse dış tasarımda kendi dillerini oluşturmaya başlamış durumda. Benim tahminim, at arabasından “otomobil”e geçişteki kadar büyük farklara sahip olmasa da, elektrikli otomobillerin kendilerine has tasarım dillerinin yıllar içinde bugünkünden çok farklı yönlere evrileceği.

Araç bazında tek tek inceleme yerine, genele bakmak şu noktada bana daha sağlıklı görünüyor: Yeni otomobillerin hemen hepsinde süspansiyon ve direksiyon kaynaklı ortak bir his var. Daha doğrusu bir hissizlik. Testte Tesla’dan Jaguar’a, Honda’dan Citroen’e dek çok farklı markaları kullanırken, 2 marka hariç tüm otomobillerde aynı hissizliği yaşadım: Sanki yol ile aramda 50 santimlik bir kauçuk tabakası varmış ve araç bu tabakanın üzerinde yüzüyormuş gibi. Bunun bir devamı olarak, servo direksiyonları da -özellikle Tesla ve Jaguar’da- beklenmedik derecede ağırdı. Yüksek hız kullanımında bu kauçuk hissi, konfor olarak geri dönebilir, ancak, benim gibi araçla ve yolla bütünleşmeyi seven bir sürücü iseniz, bu kauçuk hissi, kullanım zevkini büyük oranda törpülüyor. Bu hissin aracın elektrikli olmasıyla bir ilgisi yok, tamamen süspansiyon ve direksiyon geometrisi ve ayarlarıyla ilgili. Bir otomobil, rakipleri kadar yüksek konfor sunmasına karşın, hiç de kauçuk üzerinde yüzer gibi olmaması, hafiflik ve netlik hissiyle öne çıktı benim için: DS7 Crossback. Eski bir Focus kullanıcısı olarak, biraz “ağır” bir direksiyonun sürücüyü zemin ve aracın anlık dengesi / yol tutuşu hakkında çok daha fazla bilgilendirdiğini ve kullanım zevkini de kesinlikle artırdığını iyi bilirim. DS7 testteki en hafif direksiyona sahipti, ama yolu en iyi hissettiren ve en net direksiyon hissi de ondaydı. Ve bu birinciliğin oldukça “açık ara” bir birincilik olduğunu da belirtmeden geçemeyeceğim. Citroen’in lüks alt markası olarak ortaya çıkan DS, markanın Türkiye yetkililerinin bilgilendirmesine göre, an itibarıyla ana firmadan tamamen ayrılıp bağımsız bir üretici hâline gelmiş. 90’lara kadar, ürettiği hemen her modelin sıradışı teknolojisi, tasarımı ya da ilginç özelliklere sahip oluşuyla, her zaman çok özel bir üretici olan Citroen’in kanatları altında bu işe başlayan DS, çok emin adımlarla ilerliyor. Zaten çevrenize baktığınızda bunu rahatlıkla görebilirsiniz: Son 2-3 yıl içinde yollardaki DS sayısı farkedilir şekilde arttı. Test ettiğimiz DS melez bir araçtı, ancak tam elektrik için ülkemizin altyapı hazırlığının tam olmadığını ve tam elektriğe geçiş için 8-10 yıla ihtiyacımız olduğunu düşünürsek, bu süre zarfında melezlerin şansı ve işlevselliği bir süre daha yüksek kalacaktır diye düşünüyorum.

Bu arada, konunun çok daha yakınında olmayan ama merak edenler için basit bir teknik açıklama da yapalım: Örneğin 1.6 benzinli bir aracınız var diyelim: Teknik özelliklerde aracınızın, örnek, 5000 d/d’de 125 HP olduğu yazılı. Bu değer sadece motor 5000 d/d’de iken geçerlidir, örneğin kalkışta araç rölantinin hemen üzerindeyken ya da vites büyüttüğümüz ortalama 2500-3000 d/d civarlarında bundan çok daha azdır motorun ürettiği güç. Motorun asıl yük çekme yeteneği olan tork ise bambaşka bir hikâyedir: Motorunuz en yükse gücünü 5000 d/d’de üretirken, en yüksek torkunu bambaşka bir devirde (örneğin 3000-3500 d/d’de) üretir. En yüksek tork devrinde motor güçsüzdür, tork devri aşıldığı an tork düşmeye beygir gücü yükselmeye başlar, en yüksek beygir gücü devrine ulaştığınızda tork iyice düşmüştür. Araçlarda “vites”ler motoru işte bu çok kısıtlı “verimli devir bandı”nda tutmak için vardır. Bu arada yine bir fizik kuralı olarak; motor ile tekerlek arasına ne kadar çok sayıda dişli, zincir, şaft vb koyarsanız, o kadar çok enerji kaybı yaşarsınız. Elektrik motorları bu anlamda emsalsizdir: Örneğin 100 kW’lık bir elektrik motoru, hangi devirde olursa olsun 100 kW güç üretir, torku da harekete geçtiği ilk andan en yüksek devrine kadar daima en yüksek seviyede sabittir. Bu nedenle elektrikli motorlar çok yüksek verime sahiptir. Bu verimlilik sayesinde vites kutusuna ihtiyaç kalmaz, bu anlamda da, aktarmadan kaynaklı enerji kayıpları en aza iner.

Hâlâ manuel vites kullanmaktan keyif alan, otomatik vitesten nefret eden ve hızlanmaya eşlik eden temiz ama biraz vahşi bir motor sesine bayılan bir sürücü olarak, elektrikli otomobillerde vites olmaması benim için büyük bir eksiklik. Ancak dünyanın geleceğini bırak, bugününü düşünüyorsak, karbon yakıtlardan bir an önce kurtulmak gerek. Evet yüksek torklu bir dizeli ya da seri bir benzinliyi manuel vitesle kullanmak büyük keyif ama, bu dizelleri ve benzinlileri kullanmaya devam edersek, araba kullanma zevki tadacağımız bir dünya kalmayacak! Yaşasın elektrik!

Yazar-Gökçer Alp

Diğer Haberler

Opel Modellerinde Ekim Ayına Özel Ayrıcalıklı Finansman

Opel, ekim ayında binek ve SUV modellerinde müşterilerine avantajlı kredi olanaklarının yanı sıra çok yönlü hafif ticari araç modellerinde KOBİ’lere özel imkânlar ve nakit...

Karsan’dan Busworld 2025’te 3 Lansman Tek Vizyon

Dünyanın önde gelen toplu ulaşım markalarından Karsan, Busworld 2025’e adeta çıkarma yaptı. Fuarda başarılı modeli e-JEST’in otonom versiyonunun dünya prömiyerini yapan marka, Toyota iş...

FIAT Professional müşterileri cazip kredi koşulları

Ticari araç müşterilerinin hayatını kolaylaştıran FIAT Professional, ekim ayına özel cazip finansman teklifleri sunuyor. Bu kapsamda; Doblo Combi ve Scudo Van modelleri 600 bin...

Citroën, ikinci nesil C5 Aircross modelini kasım ayında Türkiye’de

Konforu ön planda tutan yenilikçi ve yüksek teknolojili modelleriyle otomotiv tarihinin en köklü üreticilerinden olan Citroën, ikinci nesil C5 Aircross modelini kasım ayında Türkiye’de...

Yeni Jeep Modellerinde Cazip Satın Alma Koşulları

Jeep, ekim ayında yeni bir otomobil sahibi olmak isteyenlere cazip satın alım fırsatları sunuyor. Bu kapsamda, mevcut araçlarını Jeep yetkili satıcılarına getirenler, Avenger ve...

Chery Hong Kong Menkul Kıymetler Borsası’nda Ana Tahtada Listelendi

Çin’in otomotiv alanındaki ihracat lideri Chery, Hong Kong Menkul Kıymetler Borsası HKEX’in ana tahtasında listelendi. Asya’nın en önemli uluslararası sermaye piyasası platformu olarak bilinen...

PEUGEOT, cazip avantajlarla dolu ekim ayı kampanyasını başlattı

Otomotivde yenilikçi teknolojileri, göz alıcı tasarım ve benzersiz sürüş keyfiyle birleştiren PEUGEOT, cazip avantajlarla dolu ekim ayı kampanyasını başlattı. Segmentlerinde hep bir adım önde...

Opel Modellerinde Ekim Ayına Özel Ayrıcalıklı Finansman

Opel, ekim ayında binek ve SUV modellerinde müşterilerine avantajlı kredi olanaklarının yanı sıra çok yönlü...

Karsan’dan Busworld 2025’te 3 Lansman Tek Vizyon

Dünyanın önde gelen toplu ulaşım markalarından Karsan, Busworld 2025’e adeta çıkarma yaptı. Fuarda başarılı modeli...

FIAT Professional müşterileri cazip kredi koşulları

Ticari araç müşterilerinin hayatını kolaylaştıran FIAT Professional, ekim ayına özel cazip finansman teklifleri sunuyor. Bu...

Citroën, ikinci nesil C5 Aircross modelini kasım ayında Türkiye’de

Konforu ön planda tutan yenilikçi ve yüksek teknolojili modelleriyle otomotiv tarihinin en köklü üreticilerinden olan...

Yeni Jeep Modellerinde Cazip Satın Alma Koşulları

Jeep, ekim ayında yeni bir otomobil sahibi olmak isteyenlere cazip satın alım fırsatları sunuyor. Bu...

Chery Hong Kong Menkul Kıymetler Borsası’nda Ana Tahtada Listelendi

Çin’in otomotiv alanındaki ihracat lideri Chery, Hong Kong Menkul Kıymetler Borsası HKEX’in ana tahtasında listelendi....

PEUGEOT, cazip avantajlarla dolu ekim ayı kampanyasını başlattı

Otomotivde yenilikçi teknolojileri, göz alıcı tasarım ve benzersiz sürüş keyfiyle birleştiren PEUGEOT, cazip avantajlarla dolu...

11.529 adet satışla Renault, yine en çok satan marka olmayı başardı

Eylül ayında toplam 11.529 satış adediyle en çok satan marka olan Renault, yılın ilk dokuz...

Dacia Eylül ayında elde ettiği 3.290 adetlik satış başarısıyla lider

Dacia Sandero Stepway, 2025 yılının ilk dokuz ayında ulaştığı 16.374 adetlik satış performansı ile B-SUV...

Audi Türkiye, 15. IST.FESTIVAL’in Mobilite Destekçisi Oldu

Audi Türkiye, kültür ve sanat alanındaki uluslararası iş birliklerine bir yenisini ekliyor. Marka, bu yıl...

Yeni Cayenne Electric Teknoloji ve Konforu Zirveye Taşıyor

Yeni Cayenne Electric, Porsche’de bugüne kadar sunulan en büyük ekran yüzeyine sahip yeni dijital işletim...

ABD yeni otomobil pazarındaki büyüme devam ederken rekor EV satışları

Rekor elektrikli araç (EV) satışlarının etkisiyle, ABD'deki yeni otomobil teslimatlarının Eylül ayında ülkede marjinal bir...

Otokar Otonom ve Elektrikli Otobüslerini Belçika’da Sergiledi

Türkiye otobüs pazarının aralıksız 16 yıldır lideri olan Otokar, toplu taşımanın geleceğini yansıtan geniş otobüs...

Chery TIGGO Modellerinde Ekim Ayına Özel Cazip Fiyatlar

Ekim ayında kullanıcılara cazip fiyatlar ve ödeme koşulları sunan Chery, yeni bir SUV sahibi olmak...

3008’in 200 bininci üyesini tarihi Sochaux Fabrikası’nın bantlarından indirdi

Otomotiv dünyasının en dinamik markalarından PEUGEOT, yeni nesil 3008’in 200 bininci üyesini tarihi Sochaux Fabrikası’nın...

Fransız yeni otomobil pazarı Eylül ayında bir iyileşme daha kaydetti

BEV'ler, benzinin yeni düşük seviyeye ulaşmasıyla Fransız kayıtlarını artırdı. Fransa'daki akülü elektrikli araç (BEV) teşvikleri,...

PHEV satışları Çin’de düşük seviyesine geriledi

Çin'de akülü elektrikli araç (BEV) satışları Temmuz ayında etkileyici büyümesini sürdürürken, plug-in hibritler (PHEV'ler) zorlandı. ...

JLR ve tedarikçilerini neler beklediğine dair bir değerlendirme?

Çin'de plug-in hibrit (PHEV) satışları nasıl gitti? AB kayıtlarındaki artışı kutlamak için henüz çok mu...

Hollanda elektrikli hafif ticari araç devrimine öncülük edebilir mi?

Hollanda bu yıl akülü elektrikli hafif ticari araç (LCV) alımında başı çekiyor. Peki bu gelişmenin...

Mercedes AMG PETRONAS Formula 1 Takımı SAP’nin kurumsal çözümlerinden yararlanacağını duyurdu

Mercedes-AMG PETRONAS F1 Takımı, bulut tabanlı kurumsal kaynak planlama için SAP Cloud ERP Private çözümleri sayesinde, organizasyon genelinde...