Amerikalı ExxonMobil ve Chevron ile Hollandalı Royal Dutch Shell, İngiliz bp, Fransız TotalEnergies, İtalyan Eni, Norveçli Equinor ve Suudi Arabistan’ın ulusal petrol şirketi Saudi Aramco’nun geçen yılki toplam karı 2023’e göre yaklaşık yüzde 16 düşüş gösterdi.
Geçen yıl, Saudi Aramco 106,20 milyar dolar, ExxonMobil 33,68 milyar dolar, Shell 23,72 milyar dolar, bp 8,91 milyar dolar, Chevron 17,66 milyar dolar, Eni 2,89 milyar dolar, Equinor 8,83 milyar dolar ve TotalEnergies 15,76 milyar dolar kar elde ettiğini açıkladı.
Böylece, 2023’e kıyasla, Saudi Aramco yüzde 12,4, ExxonMobil yüzde 6,5, Shell yüzde 16, bp yüzde 35,6, Chevron yüzde 17,4, Eni yüzde 44,5, Equinor yüzde 25,8 ve TotalEnergies yüzde 26,3 daha az kar bildirdi.
Saudi Aramco 2023’te 121,30 milyar dolar, ExxonMobil 36,01 milyar dolar, Shell 28,25 milyar dolar, bp 13,84 milyar dolar, Chevron 21,37 milyar dolar, Eni 5,21 milyar dolar, Equinor 11,90 milyar dolar ve TotalEnergies 21,38 milyar dolar kar sağlamıştı.
Rusya’nın en büyük petrol şirketi Rosneft ise geçen yılın tamamına ilişkin kar sonuçlarını açıklamadı. Şirketin geliri, geçen yılın ocak-eylül dönemine yüzde 13,8 düşerek 8,72 milyar dolar olarak kaydedildi.
Rosneft’in 2023’ün aynı dönemindeki karı 10,12 milyar dolar olarak kayıtlara geçmişti.
Böylece 2023’te yaklaşık 259,27 milyar dolar civarında net gelir elde eden firmaların geçen yılki net gelirleri ortalama 217,65 milyar dolar olarak kayıtlara geçti.
Petrol şirketlerinin karı 2025’te daha fazla düşebilir
Norveç merkezli bağımsız araştırma kuruluşu Rystad Energy’nin Kıdemli Başkan Yardımcısı Jorge Leon, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, şirketlerin kar oranlarının 2024’teki düşüşünün iki temel nedeni olduğunu söyledi.
Leon, ham petrol fiyatlarında gözlemlenen aşağı yönlü hareketin şirketleri olumsuz etkilediğini belirterek, “Petrol fiyatları özellikle 2024’ün ikinci yarısında bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla geriledi. 2023’te ortalama 83 dolar seviyesinde seyreden Brent petrolün varil fiyatının geçen yıl 80 doların altına düşmesi, şirketlerin gelirlerine olumsuz yansıdı.” değerlendirmesinde bulundu.
İşlenmiş petrolden elde edilen rafine ürünlerden sağlanan karın da bu dönemde düştüğüne işaret eden Leon, “2024’te bir önceki yıla kıyasla gerileyen rafineri marjları da şirketlerin geçen yıl daha az kar elde etmesine yol açtı.” ifadesini kullandı.
Leon, bu yıl petrol fiyatlarının geçen yıla kıyasla düşmesinin beklendiğine dikkati çekerek, “Bu yıl petrol fiyatlarının geçen yılki seviyelerin de altına inerek, varil başına ortalama 75 dolar civarında seyretmesini bekliyoruz. Dolayısıyla, büyük petrol şirketlerinin bu yılki gelirlerinin geçen yıla kıyasla daha da düşük olması sürpriz olmayacaktır.” diye konuştu.
İlerleyen süreçte petrol fiyatları yeniden 75 dolar seviyesine çıkabilir
Uluslararası veri analitik şirketi Kpler’in Kıdemli Petrol Uzmanı Homayoun Falakshahi de bu yıl petrol fiyatlarındaki düşüşün yüksek üretim ve buna kıyasla zayıf seyreden talepten kaynaklandığını ifade etti.
Falakshahi, fiyatları yukarı yönlü etkileyen faktörlerin de bulunduğuna işaret ederek, şöyle devam etti:
“OPEC+ grubunun üretim artışlarını dengeleme planlarının büyük ölçüde işe yaradığını söylemek mümkün. Bunun yanı sıra, ABD Başkanı Donald Trump’ın İran’ın petrol ihracatına yönelik baskıyı artırması da diğer alıcıları paniğe sürükleyerek İran’dan petrol alımının azalmasına yol açabilir. Bu durum, orta vadede Ulusal İran Petrol Şirketi’nin üretimi kısmak zorunda kalmasına neden olabilir.”
Yaz dönemiyle birlikte mevsimsel talep artışlarının da fiyatlarda etkili olacağını vurgulayan Falakshahi, şunları kaydetti:
“İlerleyen 2-3 ay içinde petrol fiyatlarının yeniden 75 dolar seviyesine ulaşması mümkün ancak bu seviyenin üzerine çıkması şu an için zor görünüyor. Bu yılın üçüncü ve dördüncü çeyreğinde ise fiyatların yeniden mevcut seviyelere veya 70 doların altına gerilemesi muhtemel. Bunun başlıca nedeni de piyasa temellerinin zayıf kalmaya devam etmesi.”
