Page 28 - Automobile Magazine - 9.YIL Özel Kasım Sayısı Türkçe-İngilizce E-Dergi.

Editor’s Location

Gelecekte Ulaşım...

Transport in the future... By Design

1973 yılında doğdu. Mimar Sinan Üniversitesi Güzel
Sanatlar Endüstri Ürünleri Tasarımı mezunu. Yazar - Writer | Gökçer ALP
He was born in 1973. He is a graduate of Mimar Sinan
University Fine Arts Industrial Design.

DÜŞEY TRAFİK
Son yıllarda Google da dahil çok sayıda girişimci, geleceğin otomobilleri
üzerine çözüm önerileri sunmaya başladı. Pek çok insan Google’ın
bireysel aracını çok beğendi, ben ise bu aracın tam bir öngörüsüzlük
abidesi olduğu görüşündeyim. Neden mi? Birincisi; bugün yüzyüze old-
uğumuz hava ve çevre kirliliği, yoğun trafik, iklim değişikliği gibi sorun-
ların tamamında en büyük pay sahibi bireysel ulaşımdır. Elektrikli ya da
hidrojen yakıt hücreli araçlar bu anlamda kalıcı bir çözüm üretemez; zira
bu tür araçların doğayı daha az kirlettikleri gerçeğine alışılır alışılmaz, bu
araçların sayısı katlanarak artacak ve dönüp dolaşıp benzeri sorunların
yeniden ortaya çıkmasına neden olacaktır. Ayrıca çevresel sorunlara
bir nebze çözüm getirse de, trafik sorunu katlanarak artacaktır. Uçan
araçlar hayal etmenin mantığı biraz da bu trafik sorunuyla ilgilidir: Çok
950'lerde ve 60'larda yayınlanan ve 2000'li yılları anlatan çizgiromanları katlı bir trafik akışı. Trafik yoğunlaştıkça uçan araçlar başka sanal katlara
incelerseniz, uçan otomobiller görürsünüz; ancak ne hikmetse, havada yönlendirilecek, ya da tıpkı gökdelen asansörleri gibi belli yönlerde
uçacak kadar teknoloji ve bol enerji kaynağı bulunmuş olmasına karşın, giden araçlar belli katlarda trafiğe katılacaktır. Bunun trafik keşmekeşini
1araçların tasarımı Citroen DS'tir hâlâ. Bu aslında biraz sinematografik diye- bir nebze azaltması öngörülebilir, ancak istediğiniz kadar uçun, bir yere
bileceğimiz bir olgunun sonucudur: İnsanlara, daha önce hiç görmedikleri biçimlere “konmak” zorunca kalacaksınız, işte bu konma bütün çözümlerinizi
sahip bir şeyler gösterirseniz, ne gösterdiğinizi anlamazlar, illâ ki açıklamanız gerekir taca çıkaracaktır. 6 şeritli bir yol düşünün; sonunda 2 şeride düşüyor. 6
"Gelecekte filanca cihazlar böyle olacak" diye. Daha kolay olan yol, bugün zaten şeritli yol ne kadar trafiği kaldırabilecek olursa olsun, yolun genelindeki
tanıdıkları nesneleri geleceğe götürmektir, bu sayede fazladan açıklama yapmanıza trafiği sondaki 2 şeritli kısım belirleyecektir: 2 şeritli kısımdaki yığılma ve
gerek kalmadan anlarlar gösterdiğiniz / izlettiğiniz nesnenin ne olduğunu. "I robot" sıkışıklık, 6 şeritli kısımdaki akışı da bozar. Araçları farklı yüksekliklerde
filminde tüm otomobillerin Audi R7 bazlı olmasıyla, 1960'larda yayınlanan çizgi- yer alan sanal caddelerde uçursak da, ineceğimiz yerdeki trafik ya da
romanlardaki uçan otomobillerin Citroen DS olması aynı sebeptendir. Bunun bir koşullar neyse, havadaki trafiği de o belirleyecektir.
28 sebebi daha vardır aslında: Yaşadığınız çevrede bildiğiniz, tanıdığınız, gördüğünüz TASARIM
Sinematografik şartlanmaları bir kenara bırakırsak, geleceğin otomo-
en teknolojik ve gelecekçi tasarım neyse, ister istemez geleceği de onu baz alarak
hayal edersiniz. Bir şeyin nereye gittiğini anlamak için bakılacak 2 şey vardır, billeri havada uçacak ya da hava yastıkları üzerinde ilerleyecekse,
MAGAZINE.COM.TR de hava ulaşımına geçilmiştir ki; gerek hız, gerekse kullanılan teknoloji bakımından Elbette ki hayır. İlk zamanlar benzerdi, çünkü “araba” denince akla gelen
nereden geldiği ve şu an nerede olduğu. Ulaşım karada başlamış, oradan nehirlere
tasarımlarının bugünkü otomobillere benzemesi son derece saçma bir
beklentidir. Bugün kullandığımız otomobiller at arabalarına benziyor mu?
ve durgun sulara geçmiş, sonrasında denizler ve okyanuslar aşılmıştır, nihayetinde
en gelişmişi hava ulaşımıdır. Şu halde, gelecekte ulaşımdan bahsedeceksek ibreler
şey oydu. Ancak 100 yıl içinde kendi tasarım dilini oluşturan otomobiller,
ister istemez gökyüzünü gösterecektir. Öte yandan, istediği kadar havada uçsun,
bugün artık at arabalarına zerre kadar benzemiyor. Uçan ya da hava
geleceğin ulaşım araçları, bugünkü otomobillerimizin yerini alacağı için hâlâ otomo-
yastıkları üzerinde veya manyetik kaldırma/iteleme ile ilerleyen bir aracın,
tekerleklerinin olmayacağı açık. Ayrıca bu tarz araçlarda içten yan-
bil olarak kalacaktır; bu yüzden de görsel olarak hâlâ "otomobil" gibi görünmelidir.
AUTOMOBILE Otomobilin en gelişmiş hâli nedir? Zevkler ve renkler değişse de, büyük çoğunluk malı motorlar da yer almayacak. O halde neden hâlâ ön çamurluk-ön
kapı-arka kapı-arka çamurluk şeklindeki standart sedan profili ya da ön
için zirve noktası spor otomobillerdir. İşte bu yüzden gelecekte kullanılacak olan
bireysel ulaşım araçları hâlâ otomobil olacak ve en gelişmiş ulaşım biçimi olan hava çamurluk-kapı- arka çamurluk şeklindeki coupé tasarımı baz alınsın ki?
ulaşımını kullanmak üzere uçabileceklerdir. Tabi ki bütün bu öngörüler, demin bah-
ASIL SORU
settiğim 2 temel şeyin etkisi altında şekillenmektedir. Eğer konuya yakıt ve enerji
verimliliği, çevre, trafik, şehirleşme gibi açılardan bakacak olursak, uçan otomobiller Gelecekte hâlâ bireysel ulaşım araçlarını kullanıyor olacaksak, sormamız
düşünülebilecek en korkunç çözümdür. Canlı sağlığı üzerinde hiç bir etkisi olmayan gereken en temel soru, gezegenimizin bunu kaldırıp kaldırmaycağıdır.
ve sınırsız çevrime sahip yepyeni bir enerji kaynağı bulunmadığı sürece tabi. Bugünkü teknolojimiz ve seyahat şekillerimiz, yakıt verimliliği konusun-
da berbat. En verimlisi dizel, o bile %35’ten fazla verimli değil. Dizel
BEN KENDİM KULLANIRIM... araçlarda yaktığmız 100 litre yakıtın 65 litresi boşa yanıyor! Şu halde
Geleceğin otomobilleri ile ilgili bir diğer yaklaşımsa; kendi kendini kullanan kapsül öncelikle yeni ve sonsuz çevrime sahip bir enerji kaynağını kullanan
şeklindeki araçlardır. Bu yaklaşımı ortaya atanların, otomobilin aynı zamanda bir bir motor bulmak gerekiyor. Manyetizma? Belki... Peki yoğun trafikte
zevk aracı, bir statü ve yaşam tarzı göstergesi olduğunu göz ardı ettikleri açıktır. manyetik alanla çevrili binlerce aracın hem sürücülere hem de çevredeki
Almanya’nın hız sınırı olmayan otobanlarında 300 km/s ile araba kullanan bir Ferrari diğer canlılara etkileri ne olacak?Evrende en bol bulunan element olan
sahibine, ya da araçla birlikte gelen özel yapım şemsiyesi bile yüzlerce pound Hidrojen? Geçici bir süreliğine belki... Egzostunda su buharı atıyor
değerindeki bir Rolls Royce’ün lüks meraklısı sahibine, en düşük gereklilikler diye çevreci olduğunu düşünebiliriz, ama milyonlarca aracın yayacağı
çerçevesinde tasarlanmış bir kapsülü satamazsınız! O kadar uzağa bile gitmeye toplam su buharının da en nihayetinde küresel bir etkisi olmayacak mı?
gerek yok; benim gibi çok sürücü var otomatik vitesten bile hoşlanmayan. Çünkü Çözümü yanlış yerde ya da yanlış şekilde aradıığımız ortada. Yapılması
otomobil “sürmek” bir zevktir ve bu zevkin büyük kısmı, o araca hâkim olma gereken, sadece yakıt açısından değil, trafikte kapladığı yer açısından
hissinden kaynaklanır; otomatik vites sürücünün tekerlek - motor eşleşmesindeki da en ekonomik çözümü geliştirmek. Nüfus artmaya devam ederken,
insiyatifini elinden aldığı için sürüş zevkinin yarısını götürür. Bizim gibilere otonom bi yandan da biresysel ulaşımın yaygınlaşması trafiğin de, çevresel
denen ve kendi kendini kullanan otomobiller satamazsınız örneğin. felaketlerin de çözümü olamaz!
Automobile Magazine | FORMULA 1 TURKISH GRAND PRIX 2020