Page 58 - EYLÜL-EKİM2022

Öncelikle garaj veya otopark işletmesinden söz edebilmek
lazım, bunun için de bu işe ayrılan yerin herkese açık olması
gerekir. Yani herkesin talep etmesi halinde garaj ve otoparktan
taşıtı bırakmak için yararlanabilecek olması gerekir. Diğer bir
şart; Garaj veya Otopark İşletenin, Bırakılan Motorlu Taşıt ve
Eklentilerinin Kendisi veya Çalışanları Tarafından Kabul Edilm-
iş Olması gerekir. Türk Borçlar Kanunu’nun 579. maddesinin
uygulanabilmesi için garaj veya otoparkın umuma açık olması
gerektiği için garaj veya otoparka taşıtını bırakmak için herkes
veya belirli şartları taşıyan kimselerin başvurabilmesi gerekir.
İşleten, bırakılmak istenen her taşıtı kural olarak kabul etmek
zorunda değildir. Sorumluluğun doğması için, motorlu taşıt ve
eklentisinin işletenin hâkimiyet alanına bırakılmış olması ger-
ekmektedir. Yani araç işleten veya çalışanları tarafından kabul
edilmelidir. Bunun için motorlu taşıt ve eklentilerinin, işleten-
in bizzat kendisi veya onun verdiği yetki dâhilinde çalışanları
OTOPARK SORUNSALI tarafından garaj veya otoparka alınmış olması veya onların
Yazar - Av. Elvan KILIÇ gösterdiği yere bırakılmış olması gerekli ve yeterlidir. Garaj veya
otoparkta çalışan kimsenin, buraya bırakılmış bir motorlu taşıtı
Günümüzde hızla artan araç sayısı, park problemlerini de beraberinde ge- park etme amacı dışında kullanması ve kaza ve benzeri sonu-
tirmiş ve bu durum otopark işletmeciliği kavramını gereklilikten zorunluluğa cu zarar vermesi halinde işleten yine sorumludur. Buradaki so-
çevirmiştir. Birtakım mevzuatlarda bu sorunsal ele alınmıştır. Örneğin inşa edi- rumluluk, adam çalıştıranın sorumluluğudur. Diğer bir şart ise;
lecek olan yeni binalarda otopark bulunması zorunlu tutulmuştur. Bu durumun Motorlu taşıt ve/veya eklentilerinin yok olması, zarara uğraması
yanında uzun ve kısa süreli garaj ve otopark işletmeleri kurulmuş ve hizmet veya çalınması gerekmektedir. Türk Borçlar Kanunu’nun 579.
sektöründe yerini almıştır. Bu noktada garaj ve otopark işleten ile motorlu maddesi, garaj veya otopark işleteninin, motorlu araç ve eklen-
araç sahibi arasında da hukuki ilişkinin kapsamı eksiklikler olsa da çizilmiştir. tilerinin yok olması, zarara uğraması veya çalınmasından so-
Bu yazımızda her gün karşılaşılan otopark ve garajlara park edilen araçların rumlu olduğunu öngörmektedir. Garaj veya otoparka bırakılan
durumu, araç sahibinin dikkat etmesi gereken hususlar ve otopark ve garaj araç ve eklentileri bakımından yok olma, zarara uğrama ve
işletenlerin sorumlulukları üzerinde duracağız. Bu sorumluluk, Türk Borçlar çalınma hallerinden herhangi birinin meydana gelmesi halinde
Kanunu’nun 579. maddesinde “Garaj, otopark ve benzeri yerleri işletenler- sorumluluk şartı gerçekleşmiş olur. Tam bu noktada İşletenin
in sorumluluğu” ana başlığı altında düzenlenmiştir. Uygulamada ise garaj ve sorumluluğunun hangi sınırlar içinde kaldığından bahsetmemiz
otopark işletenlerinin sorumluluğu belirlenirken genel saklama sözleşmesi ve yerinde olacaktır. Sadece taşıtın ve eklentilerinin maddi zarar-
genel hükümlere dayanılmaktadır. Yine Yargıtay da bu durumu Türk Borçlar larını kapsar; Manevi tazminat istenemez. Garaj veya otopark
Kanunu 561. maddesi ve devamında düzenlenmiş bulunan genel saklama işleten, motorlu taşıta ve eklentilerine verilen zarardan sorumlu-
sözleşmesi olarak kabul etmektedir. Garaj veya otopark işletenin sorumlu- dur. Motorlu taşıtın içinde bulunan ve eklenti niteliği taşımayan
luğunun hukuki niteliği hususunda öğretide hâkim olan görüş ise, Garaj veya eşyaların zarar uğramasından sorumlu değildir. Bu zararlar,
otopark işleten ile aracını bırakan arasında sözleşme ilişkisi bulunmakla be-
raber, araca veya eklentilerine gelen zarardan sorumluluk, işletenin sözleş- genel esaslara göre dava açılması ve ispat vasıtalarının olması
mede ortaya konan iradesinden bağımsız olarak kanundan doğmaktadır. Yani şartıyla talep edilebilir. Diğer bir deyişle işletenin kusuru varsa
58 sözleşme imzalanmasına gerek olmaksızın İşletenin sorumluluğu kanunen sorumlu tutulabilir. Bununla birlikte aracınıza veya eklentinizde
doğmaktadır. Bu sorumluluğun adı kusursuz sorumluluktur. Sorumluluk ka- yok olan, zarara uğrayan veya çalınan araç ve eklentilerinin ga-
raj veya otoparka bırakanın mülkiyetinde olması şart değildir.
MAGAZINE.COM.TR süre bırakıldıkları açık veya kapalı yeri” ifade eder. Yani; “Hareket halinde ol- bırakılmış olması yeterlidir. Bunun sonucu olarak, başkasına da
vramını detaylandırmadan önce tanımların bilinmesinde yarar görüyorum.
Başkasına ait olsa bile onun tarafından garaj veya otoparka
Otopark, sözlük anlamı ile “taşıtların trafik bakımından uygun olan ve belli bir
ait olsa, taşıt ve eklentilerinin uğradığı zarardan dolayı TBK m.
mayan taşıtların genellikle kısa süreli olarak bırakıldıkları, böylece hem trafiğin
579’a göre tazminat talep hakkı sadece bırakana aittir. Taşıt
tıkanmadan akmasını sağlayan hem de taşıtların zarar görmesini önleyen açık
veya kapalı alanlardır.” Garaj veya otopark işleten, “Motorlu taşıtı bırakmak
ve eklentilerinin sahibinin mülkiyet hakkına dayanan tazminat
üzere başvuranların taşıtlarını saklanmak ve korunmak üzere bırakmalarını ve
talebi genel hükümlere tabidir. Son olarak Garaj veya Otopark
AUTOMOBILE varsa diğer hizmetlerden yararlanmalarını üstlenmeyi meslek edinmiş gerçek İşletenin Motorlu Taşıt Bırakanın Taşıt veya Eklentilerine Gelen
veya tüzel kişiyi” ifade eder. Bu tanımlar üzerinden gidecek olursak aslında
Zarardan Sorumluluğunu Sınırlayan veya Ortadan Kaldıran Du-
garaj ve otoparka araçlarını bırakan araç sahipleri, tekrar alana kadar işlet-
rumlar vardır. Garaj ve otopark işletenin motorlu taşıtını bıra-
meci otopark veya garaj işletmecisi tarafından dikkat ve özen çerçevesinde
kanın taşıtına ve eklentilerine gelen zarardan sorumluluğu Türk
gözetim altında tutulacağını ve herhangi bir zarara uğramadan kendilerine
Borçlar Kanunu’nda kusursuz sorumluluk olarak düzenlendiğin-
verileceğini beklemektedirler. Bu aslında beklentinin ötesinde garaj ve oto-
park işleten ile aracını bırakan arasındaki sözleşmenin bir gereğidir ve karşılıklı den bahsettik. Ancak kusursuz sorumlulukta sınırlandırılmıştır.
Şöyle ki; Sorumluluğun sınırlanması, bırakılan taşıtın değeri ne
yükümlülük kapsamının içindedir. Bu sebeple; Araç sahibine ait eşyanın yok olursa olsun, tazminatın alınan günlük saklama ücretinin on
olması, zarara uğraması veya çalınması ve/veya aracın hasara ve dolayısıyla katını aşamayacağı öngörülerek yapılmıştır. Yani aracın değeri
zarara uğramasından garaj ve otopark işleten sorumludur. Bunu bir mesleki ne olursa olsun belli bir tutarın üzerinde ödeme yapılmaması
faaliyet olarak yapan garaj ve otopark işleteni bu hizmetler karşılığında kural
olarak bir ücret alır. Ancak otoparkın veya garajın ücretsiz olması bu sorum- öngörülmüştür. Kanaatimce bu sınırlandırma hakkın tam olarak
luluğu ortadan kaldırmaz. Özellikle alışveriş merkezlerinin garaj veya otopark- temin edilmesinin önüne geçmektedir. Diğer bir husus garaj
larında genel olarak ücret alınmaksızın veya belli bir tutarın üzerinde alışveriş veya otopark işletenin sorumluluğunu ortadan kaldıran halle-
yapanlardan ücret alınmaksızın hizmet verilmektedir. Bu gibi yerlerdeki garaj rdir. Araç sahibinin zararı öğrenir öğrenmez işletene bildirmel-
veya otoparklarda da ücret alınmamasına rağmen garaj veya otoparkı işleten idir, Zararı işletme faaliyeti gösteren veya onun belirlediği bir
alışveriş merkezi veya işletmenin bırakıldığı kimsenin sorumluluğuna gidile- kişi vermiş olmalıdır. Zarar mücbir sebepten ve/veya eşyanın
bilmektedir. Aracınızı otoparka teslim ettiğinizde aslında genel saklama sö- niteliğinden doğmamış olmalıdır. Sorumsuzluk anlaşması yapıl-
zleşmesi kurulmuş oluyor ve o saatten sonra işletenin sorumluluğu başlıyor. mamış olmalıdır. Sorumsuzluk anlaşması kanaatimce bir hakkın
Tabi bunun içinde belli birtakım şartların oluşmuş olması gerekir. sınırlandırılmasıdır ve evrensel hukuk normlarına aykırıdır.
Automobile Magazine | EYLÜL-EKİM 2022